Project ‘Leven in de brouwerij’

Vooraf

Projectlijn A

Les 1
Inleiding
Als alternatief of als aanvulling kan via het digibord een keuze worden gemaakt uit twee fragmenten van een Klokhuis uitzending:
Zoekproces
Ter verbreding is op informatieblad 1A.3 een verhaal te vinden over groep 3/4 van ‘De Wereldschool’
Les 2
Zoekproces
Aanvullend gedicht: Tenslotte draagt u het gedicht ‘Voor een vriendje’ of het gedicht ‘Aan de overzijde’ voor.
Aan de overzijde

Nu je daar bent
Waar ik je niet

Anders dan
In gedachten
Kan bereiken

Zal ik nog vaker
Aan je denken
Dan anders

Bron: L. Gilissen in: ‘Tegen Beter weten’, Van der Ven, 2003

Zoekproces
Ter verbreding kan het verhaal over basisschool ‘De Wereld’ worden aangeboden
Les 3
Zoekproces
  • Als verbreding kan ook gebruik worden gemaakt van een beeldfragment van IdtV waarin kinderen uit verschillende culturen / vanuit verschillende levensbeschouwingen vertellen over begrafenissen
  • Informatieblad 3A.2: Kinderkaart om zelf te lezen
  • In plaats van DVD / videofragment 1: Dit filmpje:

    De dienst in de katholieke kerk wordt ook wel mis genoemd of eucharistieviering .Aan de dienst werken veel mensen mee. Naast de pastoor heb je diakenen, acolieten en misdienaars. De pastoor leidt de dienst. Er wordt gezongen en gebeden en de pastoor leest voor uit de bijbel. Een belangrijk onderdeel is de dienst van de tafel: brood en wijn roepen de herinnering op aan het Laatste Avondmaal van Jezus. Bij de communie krijgen de gelovigen een stukje brood. Dit staat symbool voor het lichaam van Jezus Christus.

Les 4
Verwerkingsopdrachten
Opdracht 2: Een wensmandela

Projectlijn B

Les 1
Zoekproces
Aanvulling: In een You Tube beeldfragment vertellen jongeren in Den Haag over de ramadan (centrale gedachte: vasten helpt om beter te kunnen denken aan arme mensen, aan mensen die niet te eten hebben).
Les 2
Zoekproces
Als aanvulling/verdieping kan gebruik worden gemaakt van:
  • Een videofragment over ‘delen in de Islam’ = de derde zuil: Zakat. Deze zuil / plicht zegt dat elke moslim de moeite moet doen om aalmoezen te geven aan armen om een meer rechtvaardige verdeling van goederen te bereiken. Ook tijdens het Suikerfeest krijgt de opdracht tot delen aandacht: armere mensen krijgen voedsel en soms kleding van de rijkeren, voor wie het zoals gezegd een plicht is voor de armen te zorgen
  • Een christelijke vertelling over delen: Het verhaal van de vijf broden en twee vissen (link met informatieblad 2B.2 hierna) of een hierop gebaseerd sleutelverhaal ‘Vijf pizzabroodjes en twee vissticks’ (link met informatieblad 2B.3 hierna).
    Tip: Het sleutelverhaal voorkomt een mogelijk gevaar dat het verhaal van de vijf broden en twee vissen in zich heeft, te weten dat Jezus als een tovenaar wordt voorgesteld.
Les 3
Zoekproces
Aanvulling: het verhaal van ‘Goede Vrijdag’:
Les 4
Zoekproces
Het verhaal ‘Het lege graf’ in de vorm van een vertelplaten serie
Verwerkingsopdrachten

Opdracht 2:
Voor een nadere verkenning van het Holifeest kan gebruik worden gemaakt van een beeldfragment over dit feest (en uitleg van de betekenis)

Enkele aandachtspunten voor een gesprek:
  • Een lente- of nieuwjaarsfeest: een feest van een nieuw begin, het oude achter je laten; een feest van goede voornemens. Het verbranden van de heks Holika staat voor het achter je laten van het ‘oude’, dat wat als verkeerd of fout wordt ervaren
  • Het elkaar besprenkelen met parfum en reukwater en elkaar bestrooien met veelkleurig poeder: symboliseert de in bloei staande natuur
  • Het elkaar met as bestrooien: symboliseert de dood, maar ook het begin van nieuw leven. Door elkaar met as van de Holika te bestrooien ontstaat het besef van de vergankelijkheid der dingen (vergelijk de symboliek van as met de katholieke Aswoensdag) en het besef van eenheid en lotsverbondenheid.

Voor een uitvoerige uitleg wordt verwezen naar achtergrondinformatie 7. 8 en website

Projectlijn C

Les 1
Inleiding
Zoekproces
Les 2
Inleiding
Les 3
Zoekproces
Verwerking
Extra verwerkingswopdracht: De kinderen brengen een bezoek aan een door Johan Huibers gebouwde replica van de ark van Noach, die sinds april 2007 open is gesteld voor publiek. We wijzen er op dat de bouwer (en zijn stichting) het verhaal als historisch waar (feitelijk gebeurd) ziet (ligging op te vragen via hier)
Les 4
Zoekproces

Projectlijn D

Les 1
Vooraf
Verschillende godsdiensten en culturen kennen lentefeesten. Het begin van nieuw leven, het vieren van de vruchtbaarheid, is het centrale thema. Een voorbeeld daarvan is het planten van een meiboom; dit is een erg oud gebruik dat voorkwam in grote delen van Europa (Germaans en Slavisch). Men geloofde dat het planten van de boom leidde tot vruchtbaarheid voor vee, akkers en mensen. Op verschillende plekken in Nederland, zoals op de Waddeneilanden en in de grensstreek met Duitsland, zijn feesten rond de meiboom nog steeds een traditie. (zie ook achtergrondinformatie 7.10)
Informatieblok ‘Meiboom’

De maand mei dankt zijn naam vermoedelijk aan de godin van de vruchtbaarheid Maya. In vele landen van Europa werd en wordt soms nog de dag van de eerste mei op bijzondere wijze gevierd. Er werd dan in het bos een meiboom gezocht, een lange den met een heel rechte stam die van zijn takken werd ontdaan. Alleen boven het topje bleef nog een stukje van de kruin over. Tenslotte werd de stam van zijn schors ontdaan, om de duivel niet de gelegenheid te geven in de vorm van een klein diertje tussen schors en stam naar boven te lopen. Vaak werd boven in de meiboom een krans met vele kleurige linten bevestigd, die men vasthield terwijl men om de boom danste. In sommige streken werd de stam met zeep ingesmeerd.

Boven in de boom werden dan allerlei lekkere dingen, zoals een grote koek en een ham opgehangen en de jongens hielden dan een wedstrijd wie langs de gladde stam tot in het topje kon klimmen. Alles wat boven in de meiboom hing was voor degene die de top wist te bereiken. Bloemen en bloeiende takken waren heel belangrijk bij het feest. In sommige streken wachtten de meisjes vol spanning op de eerste mei, omdat de jonge mannen van het dorp dan de gelegenheid hadden een meibosje bij de deur of het raam van de huizen van de meisjes achter te laten. Een vrolijk boeket van versierde dennentakken betekende liefde, een kersentak dat ze een kletskous was, een meidoorn dat ze tot elke prijs een man aan de haak wilde slaan.

Bron: http://www.vrijeschoolapeldoorn.nl/jaarfeesten/meiboomfeest

In verschillende bronnen wordt aangegeven dat een verkleind meiboompje de oorsprong is van de huidige palmpaasstokken

Deze projectlijn gaat over de Goede Week, dat is de week van Palmzondag tot Pasen.

Foto’s / video’s meiboom(feest):
Zoekproces
Aanvulling bij punt B:Helligie kan een en ander ook aanschouwelijk maken via het digibord:
Les 2
Inleiding
  • Aanvulling: voorafgaand aan de kringactiviteit: begin met het voorlezen van een gedicht over Eendjes voeren van Annie M.G. Schmidt. Leg uit dat deze les over brood gaat: dat er verschillende soorten brood zijn en dat deze bij sommige feesten een heel speciale betekenis kunnen hebben. Oud brood smaakt en ruikt heel anders dan vers brood. Wanneer je brood aan de eendjes brengt, is dat vaak oud brood.
  • Of bijstelling eerste deel les: ‘Inleiding – zoekproces’:

    Inleiding
    De kinderen zitten in verschillende groepjes bij elkaar. Mogelijk staan de tafels al in groepjes. In het midden van elk tafelgroepje ligt een bord met verschillende soorten brood. Er ligt een servet of doek overheen, zodat het een beetje een verrassing is wat er ligt. Mogelijke keuzes van brood zijn: Snee vers brood, oude korst brood, plat Turks brood, (eventueel) krentenbrood, suikerbrood, etc.
    U begint met het voorlezen van een gedicht over Eendjes voeren van Annie M.G. Schmidt (zie Informatieblad 2D.1). Leg uit dat deze les over brood gaat: dat er verschillende soorten brood zijn en dat deze bij sommige feesten een heel speciale betekenis kunnen hebben. Oud brood smaakt en ruikt heel anders dan vers brood. Wanneer je brood aan de eendjes brengt, is dat vaak oud brood.

    Zoekproces:
    Helligie tilt een servet op bij een van de groepjes. De andere groepjes halen nu ook de servetten weg. Helligie probeert, elke keer bij een ander groepje, er achter te komen of de kinderen de verschillende broodsoorten kennen. Hij kan hierbij de volgende vragen stellen: Wat staat op tafel en wat vind je superlekker? En wat vind je helemaal niet lekker? Hoe ziet een feestmaaltijd van brood er voor jou uit?
    De matse ontbreekt op de tafel.

    Tijdens het eten en drinken (pauze) kunt u door een collega een mooi ingepakt pakketje laten brengen (doos met matzes). De kinderen zitten in de kring. U bekijkt met de kinderen het ‘geheimzinnige’ pakketje’
    Helligie maakt samen met enkele kinderen het pakketje open. U breekt de matse in stukken een geeft een stuk aan een kind. De kinderen nemen dit over. Ze verdelen de matzes (door ze in stukken te breken).

Zoekproces
Vervanging van DVD / videofragment 1 ‘Het Laatste Avondmaal
Les 3
Inleiding + zoekproces
Aanvulling:
Mogelijke vragen/aandachtspunten voor de nabespreking van het verhaal ‘Ieder huisje heeft z’n kruisje’:
  • Waarom lag Janneke in bed?
  • Welke ziekte had Janneke?
  • Moest ze lang in het ziekenhuis blijven? Waarom?
  • Waarom was Janneke zo jaloers op Katja?
  • Wat was het kruisje van Janneke?
  • Mama vertelde over het kruisje van Katja. Wat was dat kruisje dan?
  • Weet je wat de mensen bedoelen, als ze zeggen ‘Ieder huisje heeft zijn kruisje’?

Ook het gezin van Jezus (Jozef, Maria, broers en zussen) had haar kruisjes. En één heel groot kruis. Luister en kijk maar naar het volgende verhaal aan de hand van acht kruiswegstaties (in woord en beeld)

Informatieblok Goede Vrijdag

Op Goede vrijdag wordt de berechting, de marteling en de kruisiging van Jezus herdacht. Jezus wordt eerst door de joodse Hoge Raad en later door de Romeinse overheid, Pontius Pilatus, verhoord, berecht en veroordeeld. Vervolgens wordt hij gegeseld. Jezus wordt van zijn kleren ontdaan en krijgt een doornenkroon op zijn hoofd gezet.

Volgens Romeins gebruik mag deze dag nog één gevangene worden vrijgelaten.

Jezus moet zijn kruis zelf dragen, in een lange weg naar de berg Golgotha. Deze kruisweg is in alle katholieke kerken terug te vinden in geschilderde of gebeeldhouwde 'kruiswegstaties'. Op Goede Vrijdag wordt in veel kerken een processie, een kruisweg, gelopen langs deze staties. Traditioneel gebeurt dit om drie uur 's middags.

Op Golgotha wordt Jezus, samen met twee moordenaars gekruisigd. Wanneer hij sterft wordt het donker en beeft de aarde.

Toch wordt deze vrijdag een 'goede' vrijdag genoemd. Goed omdat de dood van Jezus niet het einde betekende. Op Goede Vrijdag volgt, na de stilte en rouw van Stille Zaterdag, immers de Paasmorgen. Niet de dood, maar God, het leven heeft het laatste woord.

Alleen vanuit Pasen gezien kan deze vrijdag als 'goed' worden beschouwd, en is er ook een beginnende vreugde bij alle rouw. Deze dag gaat het over lijden en sterven. Van Jezus, toen, maar ook van zovele anderen in onze tijd. Goede Vrijdag is daarom een dag van rouw en medeleven met al die mensen die lijden. Wie gelooft in de verrijzenis van Christus, kan uit deze dag(en) echter ook een 'ongelooflijke' hoeveelheid troost en bemoediging putten.

Een bewerking van:   http://www.arkade.nl/feestdagen/feesten1/goedevrijdag1.html

Verwerking
Aanvullende opdracht: De kinderen kunnen zich met deze activiteit aansluiten bij de KidsSlinger (zie ook informatieblad 3E.2). Voor inspirerende voorbeelden kan gezocht worden op bijv: KidsSlinger1 of KidsSlinger2
Les 4
Inleiding
Aanvulling: In de klas leggen we het accent op nieuw leven. De natuur komt weer tot bloei en veel van wat dood leek, komt weer tot leven. Ter verheldering kan één van de twee volgende filmpjes via het digibord worden vertoond en kort worden besproken:
  • Fragment 1: Wat is het verschil tussen de herfst en de lente? Aan een kastanjeboom groeien kastanjes in de herfst. Maar in de lente staat deze boom in bloei. Paddestoelen zijn er niet meer in de lente. In de herfst zit alles voor de lente al klaar in de knoppen van de bomen. in de lente zijn de knoppen uitgekomen. En dieren zoals de egel ontwaken uit hun winterslaap. Ze gaan weer op zoek naar voedsel
  • Fragment 2: In de lente wordt het warmer waardoor alles gaat groeien en bloeien. Op de bloemen komen insecten af, zoals vlinders, bijen en wespen. Ook zie je in de winter weer meer vogels. Bijvoorbeeld de ooievaar, die uit een warm land weer terug naar Nederland is gevlogen. En in slootjes vind je kikkerdril, de eitjes van kikkers

U vervolgt met een terugkoppeling naar les 3, het verhaal van Janneke: Mogelijke vragen zijn: Wie weet nog wat er met Janneke is gebeurd? Het was donker in het leven van Janneke. Wat betekent dat? En wat denk je, wordt het nu voor Janneke weer licht?

Zoekproces
Aanvulling: Dat ‘een zonnetje zijn voor de ander’ of ‘de ander een lentegevoel geven’ alles met het lentefeest Pasen te maken heeft ontdekken de kinderen via:
Verwerking
Extra opdracht: De kinderen krijgen de opdrachten om thuis of op internet te achterhalen wat ‘De Roos van Jericho’ met Pasen te maken zou kunnen hebben (zie ook informatieblad 4D.2). Deze woestijnplant lijkt dood, maar als u deze in het water zet, krijgt de plant een mooie groene kleur (nieuw leven):

Projectlijn E

Les 1
Inleiding
Zoekproces
Aansluitend vertelt u dat veel mensen over de hele wereld nu nog een keer per jaar dit grote verkleedfeest vieren. Een jeugdjournaaluitzending laat zien dat dit feest o.a. in Duitsland, Italië en Brazilië wordt gevierd (aanbieden via het digibord)
Verwerking
Les 2
Zoekproces
Verwerking
emailadressen basisscholen:
Les 3
Verwerking
  • Aanvulling opdracht 1: De kinderen kunnen zich met deze activiteit aansluiten bij de KidsSlinger (zie ook informatieblad 3E.2). Voor inspirerende voorbeelden kan gezocht worden op bijv: KidsSlinger1 of KidsSlinger2
  • Extra opdracht: Geef de leerlingen een A-4 blad en laat ze vijf cadeaus beschrijven, die ze de laatste tijd gekregen hebben. Vervolgens vouwen ze het blad in twee kolommen en op de achterkant noteren ze in kolom 1 met welke van de genoemde cadeaus ze daadwerkelijk spelen. In kolom 2 noteren ze de cadeaus waar ze niets mee doen en die dus alleen voor de ‘heb’ waren. In een nagesprek zou u de kinderen de vraag kunnen voorleggen of ze een goede bestemming voor deze ‘overbodige luxe’ kunnen bedenken. Er kan hierbij worden aangesloten bij bijvoorbeeld de KidsSlinger (zie opdracht 2) of bij de actie ‘Schoenmaatjes’. Betrek ouders/ verzorgers / de wijk bij deze activiteit en laat de kinderen een stukje - met foto’s - op de website van de school en/of Heb ‘t lef! zetten.
Les 4
Zoekproces
Vervanging van DVD / videofragment 1 ‘Het Laatste Avondmaal