Een knus boerderijtje op het Groningse platteland is het onderkomen van Ede Egyptische schrijfster Nahed Selim (1953). Een sereen houten boeddhabeeld overziet de kamer en op tafel ligt de koran opengeslagen. Symbolisch voor de levensbeschouwing van Selim.
'Ik noem mezelf moslim, maar put ook uit andere levens-beschouwelijke bronnen. De eenheid van al wat leeft, is de kern van het soefisme (de mystieke tak binnen de islam, red.) en daar kan ik me in vinden.'

Makkelijk is het niet om in deze tijd moslim te zijn, erkent ze. 'ik schaam me er bijna voor om moslim te zijn. Bij elk conflict in de wereld zijn moslims betrokken. Het is niet zo dat elke moslim een terrorist is, maar wel zijn veel terroristen moslims. Dat geeft te denken. Aan de andere kant staan er in de koran prachtige, inspirerende teksten. Zo staat er geschreven dat er verschillende geloven en verschillende rassen en volkeren zijn opdat men elkaar zal leren kennen. Dat getuigt van tolerant denken. Diezelfde vrije houding, zie je terug wanneer je een zonde begaat. Volgens de koran stel je dan niet God teleur, maar doe je slechts jezelf tekort. Alles wat je doet, moet je voor je eigen geweten kunnen verantwoorden. God is dus eigenlijk je eigen geweten. Vanwege zulke teksten noem ik mezelf nog steeds moslim.'

Selim kan zich vinden in een liberale, vrijzinnige interpretatie van de koran. Daarmee behoort ze in Nederland tot een minderheid. De meeste moslims zijn orthodox-traditioneel, zegt ze. 'Zo'n tachtig procent van de moslims die hier woont, is traditioneel. Zij hebben een enorme machtspositie veroverd. In deze kringen zie je de invloed van de koran terug in regels zoals gescheiden zwemlessen voor vrouwen in grote steden, de hoofddoekjes, de moslimscholen. Dat zijn allemaal uiterlijke verschijnselen van de invloed van de orthodoxe islam.'

Nahed Selim beschouwt die invloed als kwalijk. 'We hebben het over mensen die door hun geloof onverdraagzaam zijn ten opzichte van niet-gelovigen. Zij beschouwen de islam als een stap verder dan het christendom en het jodendom. De islam is voor hen de vervolmaking van datgene wat al is geweest. Dat zorgt voor een scheiding der geesten en gaat integratie tegen.' Het verschil in interpretatie heeft te maken met de ontstaansgeschiedenis van de koran. Het eerste deel van de koran, uit de zogeheten Mekkaanse periode, is humaan van toon. 'Hierin wordt de gelijkheid van alle mensen beschreven', zegt Selim. Het tweede deel van de koran, toen de profeet Mohammed in Medina resideerde, kent een beduidend andere sfeer. Selim: 'Hierin komen bijvoorbeeld teksten voor waarin wordt opgeroepen de ongelovigen de keel af te snijden. Ook lees je discriminerende teksten over de joden. De wortel van de jodenhaat is hier terug te vinden. Daar hebben we tot op de dag van vandaag last van.'

Selim ziet daardoor twee kampen ontstaan. De ene groep heeft alleen oog voor de mooie, vredelievende teksten. De andere groep benadrukt slechts de onverdraagzame fragmenten. 'Als wij als gemeenschap in een sociale cohesie willen leven, moeten we onder ogen zien dat er twee stromingen zijn in de koran.'
Ze is een groot voorstander van een islamitische verlichting. Niet de koran letterlijk nemen, maar de geest die het boek ademt als persoonlijke leidraad nemen. 'We moeten oppassen de regels van een bedoeïenensamenleving van veertien eeuwen geleden in de hedendaagse wereld te importeren. Wie heeft er baat bij meningen en regels waardoor meisjes worden besneden en vrouwen thuis gevangen worden gehouden? Het is in ons eigen belang om de misstanden uit de weg te ruimen. We hebben zelfkritiek nodig om verder te komen.'

Het ergert haar hoeveel moslims op een onwetende en kortzichtige manier met de heilige teksten omgaan. 'Ze zijn onvoldoende op de hoogte van de koran en de ontstaansgeschiedenis. Daar komt bij dat ze streng en star zijn. Hun hele levensfilosofie is versmald. Dat is een gevaarlijke combinatie.'
Ze noemt als voorbeeld de hoofddoek. 'Ik weet uit eigen ervaring hoeveel dwang daarbij komt kijken. Meisjes worden er vanaf hun achtste jaar mee vertrouwd gemaakt. Als ze in de pubertijd komen, zijn ze er helemaal aan gewend. Natuurlijk dient in sommige gevallen de hoofddoek ook als paspoort om naar buiten te mogen gaan, om te mogen studeren. Maar ik vind de nadelen groter dan de voordelen. Het grootste gevaar is dat het een cultuur en mentaliteit bevordert waarin het respect van de vrouw afhankelijk is van het wel of niet dragen van een hoofddoek.
In Franse buitenwijken kan een meisje zonder hoofddoek vaak niet meer de straat op. Er zijn gevallen bekend van groepsverkrachtingen en meisjes die in brand zijn gestoken omdat ze niet 'respectabel' waren. Dat soort gruwelijke zaken kunnen we hier ook verwachten. Zeker als de grote steden steeds meer worden bevolkt door allochtonen. Daar komt bij dat nergens in de koran staat dat een hoofddoek voor de vrouw verplicht is. Wie zich toch beroept op de koran kent het boek niet.'