Een introductie

 

Willen wij kinderen levensbeschouwelijk materiaal aanreiken dat hen boeit, raakt, dat hun aandacht weet te richten op de essentie van het aangebodene, dan is verstaanbaarheid een randvoorwaarde.
Deze kan worden gecreëerd door in te spelen op de directe belevingswereld van het kind, of deze wereld zo dicht mogelijk te benaderen. Van hieruit kan het kind vervolgens de diepte van de eigen gevoelens en gedachten in, waarbij wij volwassenen begeleiden, wegen wijzen.

De in deze map opgenomen dagopeningen proberen het kind een opening te geven tot het verkennen van de eigen gevoelens, vragen en verwondering omtrent levensbeschouwelijke onderwerpen.
De dagopeningen zijn dan ook bedoeld om in het kind, vanuit die ruimte om geraakt te kunnen worden, een actieve houding ten opzichte van levensvragen te bewerkstelligen. Kinderen aan te zetten tot bewuster kijken naar zichzelf, de ander, het leven in het algemeen.

Behalve uit nieuwsgierigheid komen de vragen bij kinderen voort uit verwondering over alles wat zich in dit leven aandient. En door op school vragen aan de orde te stellen en tot bewustwording te brengen, ontstaat er ruimte voor verwondering. Wie zich verwondert, opent zich voor de ander, voor het andere en uiteindelijk voor zichzelf en is in staat met andere ogen te kijken.
Het is van belang een sfeer in de school te scheppen waarin vragen mogen worden gesteld en antwoorden mogen worden gegeven. We helpen dan kinderen om op een open manier te leren denken.

Elke dag opnieuw stilstaan bij het leven, ons mogen verwonderen en vragen kunnen stellen. In het samen deelhebben aan een dagopening kunnen we een onderlinge verbondenheid voelen.
Voor gelovigen zijn (godsdienstige) dagopeningen in de vorm van een gebed ook een belangrijke weg om in contact te treden met God.

Het gebruik van formuliergebeden als 'Het Onze Vader' of 'Wees Gegroet' blijft zinvol als dagopening wanneer ze uitgesproken worden vanuit een waarachtige en geloofwaardige houding. Hiermee zijn/worden ze ook betekenisvol. Het op enig moment stilstaan bij de inhoud van deze gebeden lijkt dan ook een vereiste.

Voorafgaand aan de uitwerking van de in het voorwoord genoemde vormen van dagopeningen willen we nog enkele mogelijkheden onder uw aandacht brengen:
  • De leerkracht opent de dag met een gedachte rond een actuele gebeurtenis. De kinderen kunnen hierop, en op elkaars reacties, reageren

  • Een van de kinderen krijgt de opdracht om naar het jeugdjournaal te kijken. Het fragment dat het meest tot de verbeelding spreekt wordt de volgende ochtend aan de groep verteld en toegelicht. Vervolgens leidt het betreffende kind een kort klassengespek. Deze opdracht kan achtereenvolgens aan alle kinderen van de groep worden meegegeven. Deze vorm van dagopeningen speelt vanaf groep 6

  • De kinderen krijgen de opdracht om rond een actueel thema een gedicht of gebed te schrijven. Uit een hieruit voortvloeiende gedichten- of gebedenbundel kan aan het begin van de dag door één van de kinderen worden voorgelezen.
    De genoemde opdracht wordt in verschillende Hellig Hartprojecten aangeboden. De ontworpen gedichten en gebeden kunnen, indien gewenst, ook op de Hellig Hart website worden geplaatst

  • Ergens in het lokaal hangt, bijv. op een prikbord, een grote dilemmaboom. Aan de kinderen wordt de mogelijkheid geboden om op enig moment vragen of problemen waar ze mee zitten op de achterkant van een papieren vrucht te verwoorden. Het kan hierbij gaan om een vraag of dilemma naar aanleiding bijv. pestgedrag, een zieke oma of oorlogsbeelden op t.v. Deze vrucht wordt, met de beeldzijde aan de voorkant, opgehangen in de boom.
    Als dagopening kan een van de vruchten uit de boom worden gehaald en als uitgangspunt voor een gesprek(je) dienen.