| Inleiding |
 |
Aan het begin van deze les laat u videofragment 3 zien. Het betreft een compilatie van beelden waarin verwezen wordt naar Alfons Ariëns.
Als inleiding op het fragment kunt u de volgende informatie geven: 'Meer dan een eeuw geleden leefde er in Enschede een priester die Alfons Ariëns heette. Op een aantal plekken en op verschillende manieren kunnen we in de plaatsen Enschede, Haakbergen, Steenderen en Maarssen nog zien dat hij van grote betekenis is geweest. Kijk maar eens naar het volgende fragment uit Enschede' (Verschillende uitdrukkingsvormen uit de vorige les zijn herkenbaar).
Als zoekopdracht kan de volgende vraag worden meegegeven: hoeveel keer wordt in het videofragment verwezen naar Alfons Ariëns en op welke manieren?
Korte typering videofragment 3
In willekeurige volgorde zijn de volgende herkenningspunten (direct of indirect) van Ariëns (in Enschede) te zien:
Standbeeld Ariëns op het Ariënsplein, Ariënskapel, Ariënsstraat, Jacobuskerk, Apostolische Genootschap (voormalige Tivoli), Concordia, Ariënsgedachteniskerk, Ariënsschool en het Ariënshuis. |
|
| Zoekproces |
|
Om te kunnen begrijpen waarom Ariëns zo prominent aanwezig is in de genoemde plaatsen zal eerst een en ander van de tijd/samenleving rond 1900 inzichtelijk moeten worden gemaakt. Hiervoor kan videofragment 4 'Ariëns alias Daens' worden gebruikt.
Het betreft een aantal fragmenten uit de film 'Daens' waarin de sociaal-economische omstandigheden rond 1900 in het Belgische Aalst, vergelijkbaar met het toenmalige Enschede, te zien zijn. Het tweede deel van het videofragment bestaat uit een aantal 'vergelijkbare' beelden uit het jaar 2000.
Het is aan te bevelen de gehele film Daens - te huur bij de meeste videotheken - te laten zien.
Korte typering van de film 'Daens'
Daens is een epische, ontroerende en aangrijpende film over het leven van een priester in de 19e eeuw en zijn verbeten strijd tegen de kerk en de burgerij om het ellendige lot van duizenden uitgebuite textielarbeiders te verbeteren. In zijn strijd tegen het onrecht en de onmenselijke arbeid botst hij op de gevestigde orde die Daens liever kwijt dan rijk is....
Priester Daens richt uiteindelijk een politieke partij op en wordt door het Vaticaan uit het priesterambt gezet. |
Korte typering videofragment 4
- Aalst rond 1900:
Achtereenvolgens zijn uit de film Daens te zien: werkomstandigheden in
de textielfabrieken, woonomstandigheden arbeiders, een kind dat
verongelukt
- 100 jaar later:
Kinderarbeid in Bangladesh: werkomstandigheden in een glasfabriek,
op een batterijberg, in een ijzergieterij
|
Mogelijke vragen/aandachtspunten voor het aansluitende klassengesprek:
- Wat heeft het meest indruk op je gemaakt? Waarom?
- Vragen naar aanleiding van de verschillende beelden.
Laat de kinderen proberen zich te verplaatsen in de geschetste situaties: Stel je eens voor dat jij ......................, wat/hoe zou jij ................?
- Toelichting op de achtergronden van de geschetste beelden. Het gaat om het begin van de Industriële revolutie in Nederland aan het eind van de 19e eeuw en de gevolgen daarvan (zie ook achtergrondinformatie 7.2 en 7.3)
Integratie met de vak- en vormingsgebieden aardrijkskunde en wereld-oriëntatie strekt tot aanbeveling
- Arbeidsomstandigheden rond 1900/kinder-/vrouwenarbeid, lange werkdagen, zeer lage lonen, alcoholisme, armoedige en kleine woonomstandigheden van grote gezinnen etc
- Idem in deze tijd in ontwikkelingslanden
- Schrijnende en steeds groter wordende tegenstelling tussen arm en rijk
- Verbreding naar 'stille armoede' in Nederland. Tweehonderdduizend gezinnen leven in Nederland nog steeds onder de armoedegrens.
Als alternatief kan een bezoek worden gebracht aan het Museum Jannink te Enschede, alwaar via een permanente tentoonstelling een indruk wordt gegeven van de woon- en werkomstandigheden in textielsteden aan het eind van 19e eeuw. Het bezoek kan ook als verwerkingsopdracht worden aangeboden.
|
| Verwerking |
|
Mogelijke verwerkingsopdrachten:
- De kinderen zoeken op de website www.kinderrechten.nl tien kinderrechten. Deze nemen ze over op werkblad 2.2. Van elk recht wordt onderzocht in hoeverre hier in 1900 in Enschede aan tegemoet werd gekomen. De kinderen kunnen hiervoor videofragment 4 (op de computer) opvragen en gebruik maken van informatieblad 2.1. Deze opdracht kan ook op de computer worden gemaakt
- De kinderen lezen de tekst van informatieblad 2.1 en maken de opdracht van werkblad 2.1
- De kinderen maken in groepen een verslag (2 x A4) van organisaties die opkomen voor kinderrechten. Via de website www.kinderrechten.nl zijn op te vragen:
- Defence for Children International
- Unicef
- Stichting Kinderpostzegels
- Jantje Beton
Voorafgaand aan de volgende les vindt een korte presentatie plaats
- De kinderen spelen de kwis 'Kinderrechtenkampioen'. In groepen worden de vragen van de kinderrechten van DFCI gemaakt (door gebruik te maken van de website www.defenceforchildren.nl). De 'winnaar' is kinderrechtenkampioen.
De resultaten van voornoemde opdrachten kunnen worden gemaild naar Hellighart@edith.nl. Vervolgens zullen ze op de Hellig Hart website worden geplaatst.
- De kinderen maken een Ariënspuzzel. U kunt hierbij laten kiezen uit twee versies:
- De weergave van J. Toorop uit 1907 (zie informatieblad 2.2)
- De weergave van H.G. Kuiper uit 2001 (zie informatieblad 2.3)
Van tevoren worden de prenten gekopieerd en de puzzelstukjes uitgeknipt
- De kinderen maken in groepen een foto-opdracht. Op werkblad 2.3 staan acht foto's uit Enschede waarop verwezen wordt naar Alfons Ariëns.
De kinderen zoeken de juiste omschrijving bij de foto's.
Het gaat om de volgende foto's:
- Jacobuskerk
- Concordia
- Ariënshuis
- Ariënsplein
- Ariënsschool
- Standbeeld Ariëns
- Ariënsgedachteniskerk
- Apostolisch Genootschap
(het vroegere Tivoli)
Deze opdracht is wellicht met name voor scholen uit Enschede en omgeving gemakkelijker uit te voeren.
|
| Extra opdracht |
|
Als voorbereiding op de volgende les vraagt u twee kinderen of twee groepjes kinderen informatie te verzamelen over Don Bosco en Franciscus van Assisi, twee belangrijke inspiratiebronnen van Alfons Ariëns. Ze kunnen hiervoor o.a. gebruik maken van de volgende websites:
|
|
